ÖĞRENCİ KOÇLUĞU
DANIŞMANLIK HİZMETLERİ / ÖĞRENCİ KOÇLUĞU
Başarısız öğrenci yoktur! Sadece kendine ve öğrenme yeteneğine güvenmeyen öğrenci vardır.
Herkesin kendine özgü bir potansiyeli var. Bu potansiyeli fark ederek ortaya çıkarmak
öğrenci koçluğu çalışmasının özünü oluşturmaktadır. Peki, öğrenci koçluğu nedir? İşte cevabı…
ÖĞRENCİ KOÇLUĞU HANGİ YÖNTEMLERLE BAŞARI GETİRİR?
Öğrenci koçluğu, derslerden yüksek not alma veya sınav kazanma odaklı değil, öğrenciyi kazanma
odaklı yapılan bir koçluk çalışmasıdır.
Ancak hem öğrenci koçluğu kavramı hem de öğrenci koçu olduğunu iddia eden kişilerle ilgili açıklanması
gereken bazı doğrular ve giderilmesi gereken bazı yanlış anlaşılmalar vardır.
Öğrencilerin kendilerini tanımaları, güçlü yanlarını ve yeteneklerini keşfetmelerini, hedef koymalarını
sağlamaya ve kaynaklarını daha iyi kullanabilmelerine yönelik, yol haritası ve eylem planı yapmalarına destek sağlayan hizmettir.
Tamamen kişinin özelinde oluşturulacak, gizlilik ve etik değerler çerçevesinde sunulan bir programdır.
Öğrencinin okul başarısını artırmayı,
Kendine uygun hedefler seçmesini,
Etkin çalışmayı öğrenmesini,
Zamanı önceliklerini seçerek kullanmasını,
Güçlü yönlerini açığa çıkartması ve kullanmasını,
Doğru iletişim kurmasını,
Kendine güvenini geliştirmesini hedefler.
Her birey başarılı olmak hayallerini gerçekleştirmek ister. Başarılı olmak için, açık, net ve
ulaşılabilir hedefler belirlemeli, belirlenen hedeflere odaklanmalı ve hedefleri gerçekleştirmek için
azimli olunmalıdır. Hedef belirlemeden başarılı olmak zordur.
Çoğu zaman özellikle küçük yaştaki öğrenciler vaktini bilgisayar başında oyun oynayarak geçirmeyi,
ders çalışmaya tercih eder. Hayattaki hedeflerinden biri de çocuklarının başarısını görmek olan
anne-babalar bu durumdan şikayet eder, çocuğu oyunu bırakıp ders çalışması konusunda yönlendirir.
Oysaki, gelişme çağındaki çocukların ders çalışmak kadar oyun oynamaya, yaşıtlarıyla zaman geçirmeye de ihtiyacı vardır.
Aynı sınıfta okuyan iki öğrenciden günde sadece 2 saat ders çalışan biri, günde 10 saat ders çalışan diğer
bir öğrenciden daha başarılı olabilir. Bu noktada önemli olan, zamanın nasıl kullanıldığıdır.
Verimli kullanılmayan saatler boyunca masa başında oturmak, öğrenciye fayda sağlamayacağı gibi derslerden
daha fazla sıkılmasına da yol açabilir. Burada koçun görevi, öğrencinin kişisel özelliklerine en uygun
ders çalışma stilini bulmasını ve zamanı verimli planlamayı öğrenmesini sağlamaktır.
Hiçbir çocuk için hayat okuldan ve derslerden ibaret olmamalıdır. Koç, öğrencinin, okul yaşamını ve
hayatının diğer alanlarını düzenlemesinde çözüm odaklı yaklaşımlarda bulunmasına yardımcı olur, içsel
dünyasında farkındalığını artırır. Ders ve okul başarısının yanı sıra, hayat başarısı konusunda yöntem ve yön gösterir.
Böylelikle öğrencinin yeni bakış açıları geliştirerek kendini daha iyi tanımasına yardımcı olur.
Öğrenci koçu, öğrencinin;
• Kendini tanımasını ve yönetebilme becerisini geliştirmesini sağlar.
• Kendine uygun hedefler seçmesini sağlar. Belirlenen hedeflere ulaşmak için doğru bir strateji belirlemesine yardımcı olur.
• İstek ve ihtiyaçlarını doğru bir biçimde belirlemesine olanak sağlar.
• Sınırlayıcı düşünce kalıplarından kurtularak olumlu düşünce kalıpları geliştirebilmesinin yollarını belirlemesini sağlar.
• Etkin çalışmayı öğrenmesine yardımcı olur.
• Zaman yönetimini gerçekleştirebilmesini, etkili bir program oluşturabilmesini ve bu programa uyma disiplini geliştirmesini sağlar.
• Doğru soruları sorma becerisini geliştirerek farkındalığını arttırır, böylelikle güçlü yönlerini açığa çıkartması ve kullanmasını sağlar.
• Ailesi, arkadaşları, öğretmenleri ve çevresindeki diğer tüm bireylerle etkin bir paylaşım ve iletişim ortamının oluşturulmasına yardımcı olur.
• Dersleri, eğlence isteği ve hobileri arasında denge kurabilmeyi öğrenmesini ve uygulayabilmesini sağlar. Ve böylelikle daha dengeli, mutlu, özgüvenli, başarılı olmasının yollarını açar.
İlkokul çağındaki bireylere koçluk yapmak, yetişkinlerle çalışmaya kıyasla elbette daha zordur.
Zira bir yetişkin, koçluk almak için size gelmişse muhtemelen kendi isteğiyle gelmiştir.
Hayatta ilerlemek istediği, kendini geliştirmek istedi ve hedeflerine ulaşmayı amaçladığı
için koça başvurmuştur. Ancak bir ilkokul öğrencisi size gelmişse, çok muhtemeldir ki,
anne-babasının isteğiyle, hatta belki de zorlamasıyla gelmiştir.
Bulunmak istemediği bir yerde olmaya zorlanan herkesin yapacağı gibi başta, öğrencilerin
büyük kısmı da süreci dışlar, koçunu benimsemekten uzak davranışlar sergiler.
Öğrenci koçluğunun zorluğu buradan gelir. Bu yüzden koçun, genç öğrenciye zaman tanıması
ve onun kendisini rahat hissedeceği aşamaya gelene dek, ekstra dikkat göstererek sabırla yaklaşması gerekir.
Öğrenci koçluğu sürecinde zaman zaman anne-babaya da koçluk yapmak gerekebilir.
Herkes çocuğunun başarılı olmasını ister. Kendi ayakları üzerinde durabilmesine yetecek bir hayata
sahip olmasını ister. Bunun yolununsa sınavlarda en yüksek puanları alması olduğunu düşünür.
Ancak çok yüksek puan almanın yolu öğrencinin tüm sosyal hayatını bir kenara koyarak ders çalışması değildir.
Bir öğrencinin başarılı geleceği için;
Önemli olan çok çalışmak değil, doğru ve etkili çalışmaktır.
Önemli olan sadece sınav ve okul başarısı değil, hayat başarısıdır.
Önemli olan hırslanarak yarışmak değil, kendimizi tanıyarak, kendi gücümüzü kullanmaktır. Çünkü; kendini daha iyiye taşıyan herkes yarışın birincisidir.
Önemli olan başkalarının istediği gibi biri olmak değil, içimizdeki cevheri ortaya çıkarabilmektir.
Önemli olan öğrenmek değil, öğrendiklerimizi uygulayabilmek, gerçekten olmak istediğimiz insan olabilmektir.
Her birimiz, içinde büyük bir potansiyel ile doğarız. Bu potansiyeli fark ederek ortaya çıkarmak, öğrenci koçluğu çalışmasının özünü oluşturur.
Her öğrenci kendi içinde farklı algılama, görüş, öğrenme biçimi ve davranış biçimine sahiptir.
Her birey, farklı ihtiyaçlar ve çözümsel yaklaşımlar içinde yön bulur.
Ona öğüt vererek, nasihat ederek bunu yapamayız. Ona doğru sorular sorarak, kendi cevaplarıyla kendi yönünü bulmasına yardımcı olabiliriz.
Türkiye’de eğitim sistemi daha fazla öğretim ağırlıklıdır. Bu nedenle örgün eğitimde öğrencilerin kimliklerini bulma,
yeteneklerini saptama, isteklerini, amaçlarını, hedeflerini tespit etmelerinde ve sosyal kişiliklerini oluşturmalarında
yeterince çalışma yapıldığını söylemek güçtür. Bu eksiklik öğrencilerin motivasyon güçlerini, azimlerini, kendi
temsil sistemlerini, çalışma yöntemlerini, özgüvenlerini, becerilerini, dengelerini, performanslarını doğru yönlendirme
ve kullanma konusunda kesinlikle aile ve okul dışında başka bir yol arkadaşına ihtiyaç duymalarına yol açmıştır.
Öğrencinin doğuştan gelen özelliklerinin ve temel aile yapısının üzerine kendi öz kimliğini oluşturma sürecinin en önemli
dönemini yaşarken oluşan yalnızlık ve yöntemsizlik ilerideki hayatında çeşitli krizlerle karşısına çıkacaktır.
Pek çok insan, hayatının orta yerlerinde yorulup, yürüdüğü yolun kendisine ait olmadığını düşünmeye başlar.
Oysaki şekillenme sürecinde eğitimli danışmandan profesyonelce yardım alanlar daha doğru yöntemleri uygulayarak bu süreci başarıyla atlatırlar.
Öğrenci Koçu, öğrencinin kendi özbenliğini tanımasını sağlayıp, öğrenme teknikleri, hedef belirleme teknikleri,
hızlı okuma ve okuduğunu anlama teknikleri ve diğer uygulama teknikleriyle, öğrencinin yaşama entegre olmasını, yolunu en baştan doğru çizmesini sağlar.
Çocuklarının öğrenci koçlarıyla çalışmasını isteyen anne babaların dikkatli olmasında fayda var. Her alanda olduğu gibi koçlukta da
profesyonelleri “okullu” ve “alaylı” diye ayırmak mümkün. Hem yurtdışında hem de ülkemizde koçlukla ilgili eğitimler veren pek
çok kurum olduğu gibi herhangi bir eğitim almadan veya kaliteli ve yetkin bir eğitim almadan bu işe girişip tecrübe eden koçlar da var.
Koçluk eğitimi alan koçlarla çalışmak isteyen anne-babalara önerim, koçun sertifikasını görmek istemeleri olacak.
ICF (Uluslararası Koçluk Federasyonu) gibi yüksek geçerliliğiyle bilinen akredite kurumlardan eğitim alan bir koç,
çocuğunu emanet edecek anne babaların daha rahat etmesini sağlar.
Sektördeki kavram kargaşasına da dikkat etmekte fayda var. Kimilerine göre öğrenci koçu veya eğitim koçu çocuğun
tüm derslerine yardımcı olan, günde kaç soru çözeceğini, kaç saat çalışacağını, neyi yapması gerektiğini
söyleyen bir öğretmen. Kısacası ‘şunu şöyle, bunu böyle yap’ diyen biri. Dolayısıyla velilerin bir öğrenci koçundan (eğitim koçundan) beklentileri de bu yönde olabilmekte.
Fakat öğrencilerin en çok sıkıldığı şeylerden biri, başkalarının onlara neyi nasıl yapacağını sürekli söylemeleri olur.
Okuldaki ve dershanedeki öğretmenleri, anne, baba gibi herkes neyi nasıl yapacağını hatırlatır. Öğrencinin etrafında
şunu yap bunu sakın yapma diyen bir dolu insan vardır ve bundan çok sıkılmıştır.
Öğrenci koçu; öğrenciye neleri nasıl yapacağını söylemekten çok, öğrencinin durumunu tespit edip hedeflerini
ve hayat amaçlarını belirlemesine yardımcı olur. Bu hedeflere ulaşması için koç, öğrenci ile birlikte seçenekler üretir.
Kabul gören, sevildiğini hisseden, bulunduğu durumun ve nereye ulaşmak istediğinin farkında olan bir birey,
başarılı ve mutlu olacaktır. Öğrenci koçu, öğrencisinin sınav-okul-kabul görme-ergenlik vb. durumlarla mücadelesinde yol arkadaşıdır
Öğrenci koçu, bu yolculukta öğrencinin yoluna ışık tutar.
Başarısız öğrenci yoktur. Her öğrencinin farklı bir öğrenme stili, algılama şekli ve gelişmiş zeka tipi vardır.
Her öğrencinin matematik zekası çok iyi olacak diye bir kaide yoktur. Kimi öğrencinin sosyal zekası,
kiminin sanat zekası ya da spor zekası gelişmiş olabilir.
Öğrenci koçu olarak, öncelikle öğrencinin bireysel farklılıkları dikkate alınmalıdır.
Hiçbir öğrenci başarısız değildir. Belki de çalışması, başarması için kendince geçerli
bir sebebi yoktur. Çok ders çalıştığını sanıyordur, fakat zamanı yönetmeyi bilmiyordur.
Ders notları düşük olduğu için de çevresindekiler onu başarısız görüyordur. Ve bu da
öğrencinin her konuda kendini başarısız hissetmesine, özgüvenini kaybetmesine sebep oluyordur.
Ders notlarının düşük olması, öğrencinin başarısız olduğu anlamına gelmez. Ders notlarının
düşük olmasının veya ders çalışmamasının altında yatan sebepler vardır. Öğrenci koçu, bu sebepleri
tespit eder. Bu sebepler tespit edilmezse “çocuğum hem dershaneye gidiyor, hem de özel ders alıyor ama
ilerleme olmuyor” cümlesi sıkça duyulur.
Öğrenci genellikle henüz kişiliği oluşma aşamalarında bulunan, yaşı itibarı ile duygusal ancak
duygularını kontrol edemeyen, kendi kendine düşünmeye başlamamış, aldığı etkilere ancak tepki
verebilen bir insandır. Eleştiriye değil hemen her zaman için motivasyona ve olumlu
desteğe gereksinim duyan bir insandır.
Öğrenci Koçluğu almayı düşünen öğrencilerin aşağıdaki soruları kendilerine sormalarını öneriyorum:
Konsantrasyonunuz yeterli mi? Daha iyi odaklanmak ister misiniz?
Keyifli olarak başarıya odaklanmak ister misiniz?
Sınav stresi ve kaygısı yaşıyorsanız, kontrol gücü sizde olsun ister misiniz?
Hedefinizi netleştirmek ve ne istediğinize tam olarak karar vermek ister misiniz?
Başkalarının sizi kontrol etmesi yerine, siz kendi kendinizi kontrol etmek, yönetmek ister misiniz?
Bu sorulara verilen yanıtlar, öğrencinin koçluk çalışmasına ne kadar yatkın olduğunu belirleyen faktörleri de gösterir.
Özetle, kötü öğrenci yoktur! Sadece kendine ve öğrenme yeteneğine güvenmeyen öğrenci vardır.
Hepimizin kendine özgü bir potansiyeli var. Bu potansiyeli fark ederek ortaya çıkarmak öğrenci
koçluğu çalışmasının özünü oluşturur.